Czy przezbrojenia są konieczne? Tak. Ale nie ma konieczności ani uzasadnienia na nieoptymalne przezbrojenia. Jeśli temat przezbrojeń, SMED i optymalizacji pracy parku maszynowego Cię interesuje, zapraszam do lektury.
Dzisiaj chciałbym poruszyć temat, który choć wydaje się często opisywany na forach, blogach to traktowany jest po łepkach i bardzo zgrubnie. Mowa o optymalizacji przezbrojenia w myśl zasad SMED.
Na początek trochę teorii. Czym jest SMED? Dla mnie, i to jest punkt widzenia jaki prezentuję podczas prowadzonych przeze mnie warsztatów SMED, podejście SMED to przezbrojenie które jest:
- Ustandaryzowane – powtarzalne, określone, spisane i obecnie uznawane za najlepszą znaną metodę.
- Zoptymalizowane – pozbawione zbędnego marnotrawstwa w procesie MUDA ( niektóre marnotrawstwa będą konieczne z punktu widzenia procesu).
Owa standaryzacja i optymalizacja przezbrojenia ma na celu przezbrojenie maszyny w możliwie jak najkrótszym czasie nie mniej jednak z uwzględnieniem dwóch ważnych aspektów a mianowicie:
- Jakości – trzeba na to zwrócić uwagę, żeby działania SMED, o ile to konieczne, także były ukierunkowane na redukcję scrapu podczas przezbrojenia.
- BHP – rozumiem, że chcemy przezbroić się szybko, jedna nie ma kompromisu między bezpieczeństwem a efektywnością.
W tym miejscu warto poruszyć jeszcze kwestię jak mierzyć czas przezbrojenia. Na Warsztatach SMED spotykam się z różnymi wariacjami. Żeby tu nie zanudzać, ustalmy sobie, że przezbrojenie to czas od ostatniego dobrego produktu A do pierwszego dobrego produktu B w założonym czasie cyklu.
Wszelkie marnotrawstwa typu:
- oczekiwanie na inne osoby ( ustawiaczy, techników UR, inspektorów jakości)
- schładzania, rozgrzewania,
- oczekiwanie na pomiary,
- wyniki,
- zwolnienia jakościowe itd.
to nadal czas który powinien być wliczony w czas przezbrojenia.
Przezbrojenie jest stratą. Konieczną, ale stratą.
Dlaczego w ogóle piszę o przezbrojeniu i świadome firmy prowadzą cykliczne warsztaty SMED? Ponieważ przezbrojenie jest stratą wydajności i kosztem, jaki ponosi organizacja. Koniecznym oczywiście nie mniej jednak jest to obszar, którym warto zainteresować się nie tylko z punktu widzenie osoby zarządzającej produkcją gdyż wpływa nam na OEE czy też Productivity ale także z finansowego. Jak zatem liczyć koszt przezbrojenia?
Koszt przezbrojenia C/O = Wydajność linii [szt/min] * Wartość dodana w procesie * Średni czas przezbrojenia * Ilość C/O w miesiącu.
Wróćmy jednak to sedna tego artykułu a wiec jak zoptymalizować przezbrojenie w 7 głównych krokach.
.
-
Obserwacja stanu obecnego.
Istnieje wiele metod na dokumentację stanu obecnego. Nagrania wideo, arkusze obserwacji. Ważne w tym punkcie jest to, żeby się do niego wcześniej przygotować. Wybrać odpowiedni obszar ( link do artykułu znajdziesz TUTAJ ) oraz poinformować osoby dokonujące przezbrojenie o warsztatach.
. -
Podziel zaobserwowane czynności na WEWNĘTRZNE i ZEWNĘTRZNE.
Podział ten pozwoli Ci już na pierwszą redukcję czasu. Wiele razy podczas warsztatów widziałem, że w trakcie przezbrojenia robimy rzeczy, które można by było wykonać PRZED lub PO przezbrojeniu. Nie mówię, żeby ich nie wykonywać. Zadaję tylko pytanie, czy można je wykonać kiedy maszyna już pracuje? Doprecyzujmy.
.CZYNNOŚĆI WEWNĘTRZNE – to czynności związane z przezbrojeniem, które mogą być wykonane TYLKO w przypadku, kiedy maszyna nie pracuje. Dla przykładu wymiana oprzyrządowania, wymiana części w środku maszyny, uchwytów, łapek itd.
CZYNNOŚĆI ZEWNĘTRZNE – to czynności związane z przezbrojeniem, które mogą (i powinny) być wykonane PRZED lub PO przezbrojeniu. Klasyką gatunku jest tu przygotowanie części, narzędzi, czyszczenie zdemontowanego wyposażenia, wydruki zleceń, odkładanie elementów i sprzątanie po przezbrojeniu itd.
.
. -
Zmiana czynności WEWNĘTRZNYCH na ZEWNĘTRZNE ( Internal to External )
Kiedy mamy już podzielone czynności przezbrojenia na czynności wewnętrzne i pierwsze sukcesy są za nami, kolej na Ciągłem Doskonalenie. W tym kroku poddajemy kolejnej, dogłębnej analizie wszystkie czynności które pozostały zidentyfikowane jako WEWNĘTRZNE.
Kilka pomocnych pytań na tym etapie:
* Czy daną czynność można przenieść na zewnątrz przezbrojenia?
* Co by się musiało stać, żeby była na zewnątrz?
* Czy będzie to opłacalne ( ROI, koszty przezbrojenia już znasz)?
.
- Doskonalenie czynności WEWNĘTRZNYCH
Jeśli z jakiś powodów, fizycznie nie da się zmienić czynności WEWNĘTRZNYCH na ZEWNĘTRZNE, jedyne co nam pozostaje to doskonalenie tych czynności, żeby były jak najmniejszą stratą. Nie wymienisz formy wtryskowej bez jej demontażu. Ale możesz wraz z zespołem popracować nad optymalizacją tego procesu.
.
. -
Doskonalenie czynności ZEWNĘTRZNYCH
Optymalizując proces przezbrojenia trzeba patrzeć na niego holistycznie, uwzględniając wszystkie jego aspekty. Zadbaj wiec też o czynności ZEWNĘTRZNE. Choć nie wpływają one na czas zatrzymania maszyny, są pracą którą trzeba wykonać. Zatem, w duchu Lean i TPM niech będą to działania maksymalnie zoptymalizowane i efektywne.
Mówiąc o optymalizacji czynności wewnętrznych i zewnętrznych nie sposób pominąć potencjału jaki kryje się w wszelkiego rodzaju czynnościach PRZED I PO przezbrojeniu. I choć przezbrojenie liczymy jako czas pomiędzy produktami A i B to zwróćmy uwagę, że mogą ( nie muszą) być obszary w okolicach przezbrojenia na których warto się skupić.Choć nie są zaliczane do czasu przezbrojenia, są to czynności które wpływają na OEE maszyny.
-
Dokumentacja nowego standardu
Osobiście uważam, że każą zmianę trzeba udokumentować. Na początku powiedziałem, że SMED to ustandaryzowany sposób pracy związany z przezbrojeniem maszyny. Dlatego rekomenduję każą zmianę omówić w zespole, spisać i przeszkolić personel uczestniczący w przezbrojeniu.
Nie czekaj na idealną wersję. Czasem zajmuje to miesiące. Poprawiaj swój proces z dnia na dzień. Niech dzisiejsze przezbrojenie będzie lepsze od wczorajszego. Kaizen.
.
-
Powtarzanie warsztatów SMED
Co pewien czas TRZEBA powtórzyć warsztaty SMED a to z kilku powodów:
* Mogą pojawić się nowe pomysły na doskonalenie,
* Wcześniej wdrożone mogą być już nieaktualne,
*Może, w wyniku zmian procesowych, doszły nowe czynności nie uwzględnione wcześniej
Oczywiście, wspomniane 7 kroków to zarys, kierunek w którym trzeba podążać. Jak zwykle do pełni sukcesu potrzebujesz pasji, dobrego i otwartego zespołu i cierpliwości.
Na koniec podam Ci kilka powodów, dla których warto zainteresować się optymalizacją przezbrojeń i redukcją czasu C/O:
- Krótsze przezbrojenia to większa dostępność parku maszynowego – możesz produkować więcej
- Jeśli chwilowo nie potrzebujesz większej wydajności poświeć zaoszczędzony czas na organizację WARSZTATY TPM
- Standaryzacja przezbrojenia wpływa pozytywnie na jakość – mniej odrzutów, scrapu, defektów
- Wszystkie powyższe punkty to strata kapitału i pieniędzy firmy.
Jeśli ten artykuł Cię zainteresował, chciałbym poznać więcej szczegółów na temat optymalizacji przezbrojenia zapraszam Cię do połączenia mojej wiedzy i pasji Twojego zespołu na Warsztatach SMED opartych o podejście Kaizen.
Adrian Motyl - pasjonat TPM / SMED
Pasjonat TPM, SMED, optymalizacji prac Utrzymania Ruchu i podnoszenia efektywności parku maszynowego
